لازمه بندگی خدا
الف- اطاعت
روشن شود که خداوند تسلط حقیقی و مالکیت واقعی بر همه آفریده ها دارد. بنابراین مخلوق از خود هیچ اختیاری ندارد مگر آن که خدا به او اختیار و اراده دهد و در عین حال اراده اش بر اراده مخلوق مختار و مرید حاکم است.
تسلط حقیقی و مالکیت واقعی خالق اقدس منشاء وجوب فرمانبرداری بنده از فرامین و قوانین تکوینی و تشریعی اوست[i]. در حوزه تکوین همه موجودات منقاد و مطیع اراده ذات اقدسند و این انقیاد تا حد تسلیم است. قرآن کریم می فرماید: «وَ لَه اَسلم مَن فی السَّمواتِ وَ الارضِ طَوعًا وَ کرهًا» هر کس در آسمان ها و زمین است به دلخواه یا به اجبار تسلیم اویند[ii].»
در حوزه تشریع لازمه انقیاد برخورداری بنده از حق انتخاب و اراده است و قوانین هم باید فهم و درک شوند لذا این حوزه متعلق به بنده مختار و ذی شعور است. در این حوزه هم باید بنده مطیع و منقاد بلکه تسلیم باشد زیرا به حکم عقل بنده باید از مولا فرمان برد گرچه دارای اراده و اختیار باشد بلکه به اختیار خود باید اطاعت کند. درباره اختصاص صدور قوانین و وجوب اطاعت بر بنده قرآن کریم می فرماید: «مَا و اتکُم الرَسول فَخُذوه وَ ما نَهیکُم عَنه فَانتهوا[iii].» هر چه را رسول برایتان آورد بپذیرید و انجام دهید و از هر چه شما را بازداشت دست نگاه دارید.
و در آیه دیگر می فرماید: «اِنّا اَنزلنا اِلیک الکتابَ بِالحَق لِتحکُم بَین الناسِ بما اراکَ اللُه[iv]»
ما کتاب را به حق بر تو فرود آوردیم تا با آن چه که خداوند به تو نمایانده میان مردم قضاوت کنی. و چندین آیه دیگر.
-
[i] . همان
[ii] . سوره آل عمران، آیه 83
[iii] . سوره حشر، آیه7
[iv] . سوره نساء، آیه105
[v] . ر.ک: حداد عادل، غلام علی، عبودیت و آزادی های بشر، فصل نامه اندیشه، ش4، تیر 1379،
[vi] . سوره مومنون، آیه14
[vii] . سوره نحل، آیه 97
[viii] .
[ix] . سوره روم، آیه 30
[x] . حداد عادل، غلام علی، همان، ص72-71، به نقل از کاپلستون فردریک، تاریخ فلسفه از فیشته تا نیچه، ترجمه داریوش آشوری، و به نقل از: کرسنتن موریس، ژان پل سارتر، ترجمه منوچهر بزرگمهر
[xi] . همان، ص70
[xii] . همان، ص70
[xiii] . همان، ص73
[xiv] . سوره دهر، آیه 3
لیست کل یادداشت های این وبلاگ