بسم الله الرحمن الرحیم
آموزه های تمدن ساز اسلامی
جایگاه مستحبات در تمدن اسلامی از دیدگاه معصومین علیهم السلام
چکیده:
تمدن اسلامی به ساختن جامعه سالم بر اساس آموزه های اسلامی اطلاق می شود.
امر به معروف و نهی از منکر شاخصه امت اسلامی است از ضروریات دین به شمار می آید و قوام بلکه حیات فرهنگ تمدن ساز اسلام منوط به استمرار آن است. مستحبات به عنوان مصداقی از معروف جایگاه ویژه ای در توسعه و پایداری تمدن اسلامی دارد، لذا شایسته عنایت بیشتری است. در این گفتار به مهمترین نقشهای مستحبات در تمدن از دیدگاه معصومین علیهم السلام پرداخته خواهد شد.
کلید واژگان: تمدن اسلامی،آموزه ها،امر به معروف، مستحبات
مقدمه
مفهوم تمدن اسلامی:
تمدن اسلامی ترکیبی وصفی از تمدّن و اسلام است.برای روشن شدن مفهوم این عبارت ابتدا تعریف مفردات آن را برمی رسیم.
الف-تعریف لغوی تمدن:
واژه تمدن در کتب اصیل لغت عرب چون:العین، صحاح،مصباح المنیر،لسان العرب و مآخذ آن نیامده است .اما فعل ماضی آن مدّن {:بنی مدینة} و مدینه از ریشه «مدن بالمکان:در آن جا اقامت کرد» است که این فعل مهجور و مرده به شمار می آید. و مدینه به معنای دژی که در وسط و بهترین جای زمین بنا شود.مدنیّ اسم نسبت ،شهری.
برخی معتقدند مدن از ریشه «دین : مُلک :فرمانروایی کرد» که در این صورت حرف«م»زائد خواهد بود.[1]
در فرهنگ های لغت معاصر تمدن از ریشه مدینه أخذ می شود و در واقع مصدر جعلی به معنای شهری شدن است؛تَمَدّنَ:عاش عیشة أهل المدینة و أخذ بأسباب الحضارة:زندگی شهریان را زیست و فرهنگ آن را گرفت.[2]براساس این تعریف واژه حضارة معادل تمدن است که از حضر أخذ شده است.الحَِضارة:الإقامة فی الحضر.و الحضر خلاف البدو،و هی المدن و القری و الریف:حضر متضاد بیابان و به شهرهای بزرگ و کوچک و روستاهای آباد گفته می شود.به ساکنان شهرهای بزرگ حاضرة گویندزیرا در آن جاها حضور یافته و آرام و قرار گرفتند. قوم و قبیله بزرگ را نیز حاضرة نامند [3]
بنابراین تمدن و حضارة به معنای شهرنشینی یا سکونت جمعیت بسیار در مناطق آباد است. این جاست که واژه عمران را می توان در معنای تمدن دخیل دانست.به این دلیل مورخان و جامعه شناسان چون ابن خلدون حضارة و عمران را در کنار هم می آورد.[4]
ارکان تمدن:با توجه به معنای لغوی این واژه ،تمدن بر دو رکن :1-شهر یا آبادی2-جمعیت انسانی بسیار استوارست.بنابرین شرط استمرار تمدن بقای این دو رکن است.
اما پرسش این جاست که هریک از دو رکن باید از چه ویژگیهایی برخوردار باشد ؟......
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
